Wanneer gewenst is het mogelijk dat er observatie- en screeningsdiagnostiek plaatsvindt. Dit kan in de kinderopvang, school of andere voorziening zijn. Deze basisdiagnostiek bestaat uit observatie(s), gesprekken/interviews, vragenlijsten en eventueel aanvullend testmateriaal.
De diagnostische toetsen betreffen met name intelligentietesten, zoals de WISC-V-NL en de SON-R 2-8. Deze dienst wordt uitgevoerd door een NVO- en SKJ geregistreerde orthopedagoog in het bezit van een basisaantekening psychodiagnostiek (BAPD). Dit betekent dat de kwaliteit van de dienst observatie en diagnostiek gewaarborgd blijft.
Er zal na een diagnostisch traject een professioneel verslag worden geschreven wat besproken kan worden in een MDO.